تاثیر استرس بر رشد مغز در کودکی
استرس در اوایل دوران کودکی منجر به تکامل سریعتر مناطق خاصی در مغز در طی دوران نوجوانی می شود. در مقابل، استرس تجربه شده در مراحل بعدی زندگی منجر به آهسته تر شدن تکامل مغز نوجوان می شود. این نتیجه یک مطالعه طولانی مدت است که توسط محققان دانشگاه رادبوود انجام شده است که در آن ۳۷ نفر برای تقریبا ۲۰ سال تحت نظر بوده اند. یافته های این مطالعه در ۱۵ ژوئن منتشر خواهد شد.
در سال ۱۹۹۸، گروهی ۱۲۹ نفره که کودک یک ساله و پدر و مادرشان را تشکیل می دادند، برای اولین بار مورد آزمایش قرار گرفتند. در طول ۲۰ سال محققان جلسات بازی کودکان و تعاملاتشان با والدین، دوستان و همکلاسی ها را مورد مطالعه قرار دادند. کودکان همچنین با MRI تحت معاینه قرار گرفتند. این اطلاعات ارزشمند توسط کارین روولفس، استاد روانپزشکی و دانشجوی دکترای ایشان، آنا تیبوروسکا و دیگر همکاران دانشگاه رابوود مورد استفاده قرار گرفتند تا تأثیرات استرس بر مغز این کودکان را در مراحل مختلف زندگی نوجوانی شان مورد بررسی قرار دهند.
آنها به طور خاص تاثیر استرس را بر تکامل مغز بررسی کردند. در دوران بلوغ، مغز ما یک فرایند ریزش طبیعی (مانند هرس کردن شاخه های درخت) را پشت سر می گذارد که در آن اتصالات قبلا ساخته شده بین سلولهای مغزی اصلاح شده و امکان ایجاد شبکه های مفید و کارآمدتر مغزی به وجود می آید.
ریزش (هرس) بیشتر به دلیل استرس زودهنگام زندگی
محققان دو نوع از عوامل استرس زا شامل وقایع تلخ زندگی و تأثیرات منفی محیط اجتماعی را در دو مرحله زندگی افراد مورد مطالعه مورد بررسی قرار دادند: اوایل کودکی (۵-۰سال) و نوجوانی (۱۷-۱۴ سال). آنها این سطوح استرس را با تکامل قشر پیشانی، آمیگدال و هیپوکامپ مرتبط می دانند. این مناطق مغز نقش مهمی در عملکرد در موقعیت های اجتماعی و عاطفی ایفا می کنند و نسبت به استرس حساس هستند.
استرس ناشی از تجربیات منفی در دوران کودکی، مانند بیماری یا طلاق، به تکامل سریع قشر پیشانی و آمیگدال در نوجوانی مربوط می شود. با این حال، استرس ناشی از یک محیط اجتماعی منفی در دوران نوجوانی، مانند عزت نفس پایین در مدرسه، باعث تکامل آرام ناحیه هیپوکامپ ناحیه مغز و قسمت دیگری از قشر پیشانی می شود. طبق گفته محقق این مطالعه: متاسفانه، در این مطالعه ما نمی توانیم با اطمینان بگوییم که استرس باعث این اثرات می شود. با این حال، بر اساس مطالعات روی نمونه های حیوانی، می توان فرض کرد که این مکانیسم ها در واقع می توانند باعث این پدیده باشند.
از دست دادن انعطاف پذیری
آنا تیبوروسکا می گوید: “این واقعیت که تنش زود هنگام دوران کودکی موجب شتاب فرآیند تکامل مغز در نوجوانی می شود، با تئوری های زیست شناسی تکاملی سازگار است.” “از دیدگاه تکاملی، اگر در یک محیط استرس زا رشد کنید، تکامل سریع تر (مغزی) مفید است. با این حال، این مانع از سازگاری مغز با محیط فعلی به صورت انعطاف پذیری می شود. به عبارت دیگر، مغز به زودی “بالغ و متکامل” می شود. محققان ازین امر که استرس اجتماعی پس از آن در زندگی باعث کاهش سرعت تکامل مغز در نوجوانی می شود شگفت زده شدند. آنا تیبوروسکا می گوید: “این موضوع جالب است که تأثیر قویتر استرس بر مغز همچنین خطر ابتلا به ویژگیهای شخصیتی ضد اجتماعی را در آن ها افزایش می دهد.”
تیبوروسکا در حال حاضر در حال انجام دور یازدهم مطالعات روی افرادی است که در سن بیست سالگی خود قرار دارند. “اکنون ما می دانیم که استرس بر بلوغ و تکامل مغز تأثیر می گذارد و همچنین در کنترل عواطف نقش مهمی ایفا می کند. ما می توانیم بررسی کنیم که چگونه این رشد در زندگی ادامه می یابد”.
مطالعه طولانی مدت Nijmegen
مطالعه طولانی مدت Nijmegen (Nijmegen Longitudinal Study) در سال ۱۹۹۸ آغاز شد. این مطالعه با هدف بررسی نحوه رشد و عملکرد مغز کودکان در سنین مختلف و تحت تأثیر تعاملات آنها با والدین و همسالان و همچنین چگونگی ارتباط آن با تمایلات و شخصیت کودکان شکل گرفت. چندین گروه پژوهشی به اطلاعات جمع آوری شده از افراد مورد مطالعه دسترسی دارند (در حال حاضر حدود ۱۰۰ گروه پژوهشی). سایر موضوعات تحقیقاتی شامل روابط مادر و کودک، قلدری و رفتارهای پر مخاطره است. این مطالعه دراز مدت یکی از معدود مطالعات با وسعت جهانی است که در آن بسیاری از اندازه گیری ها در طول یک دوره طولانی مدت صورت می گیرد.
